دلایل ضرورت مشاوره پیش از ازدواج
بدون تردید ازدواج یکی از باارزشترین و مقدسترین وقایع و فعالیتها در زندگی اکثر بزرگسالان است که نه تنها مورد پذیرش و تایید اقوام و ملل مختلف در دنیا است بلکه از جانب تمامی ادیان الهی نیز مورد تاکید واقع شدهاست، چنانچه در دین مقدس اسلام ازدواج به عنوان یکی از ارکان دین و حافظ نیمی از دین معرفی شده است. ازدواج یک مرحله بسیار مهم زندگی و سنگ بنای تشکیل خانواده است که نه تنها برای زن و شوهر بلکه برای نسل های بعد نیز سرنوشت ساز است در فرهنگ ما نیز ازدواج، سنتی خوشایند است که نه تنها خانوادهها، بلکه بیشتر جوانان هم، چه پسر و چه دختر آن را دوست دارند و انتظار دارند که در سن و موقعیت مناسب ازدواج کنند تا با تشکیل خانواده از دروازه ورود به دنیای بزرگسالی و استقلال بگذرند.
ازدواج عبارت است از یک قرارداد اجتماعی مبتنی بر توافق و سازش بین زن و مرد که موجب شروع زندگی مشترک می شود . بدین ترتیب آنها در غم و شادی و لذت و رنج یکدیگر سهیم می شوند و مشکلات زندگی را به یاری همدیگر حل می کنند و یک خانواده مستقل را شکل می دهند. اما رسیدن به استقلال با خود مسئولیتهایی هم به همراه میآورد. و برای ایفای نقش در این مسئولیت های جدید باید بتوان چالشهای پیش رو را پشت سر گذاشت و با استفاده از تجارب و مهارتهای زناشویی به سعادت و شیرین کامی نائل گشت.
امروزه کارکردهای خانواده نسبت به چند دهه گذشته تغییر یافته است خانواده ایی که تا دیروز همه نقشهای موجود در آن بطور سنتی ایفا می شد و مرد و زن نقشهای جنسیتی خود را ایفا می کردند و مشخص بود که چه کسی کارهای خارج از خانه را انجام دهد و چه کسی نقشهای درون خانه ومسائل مربوط به فرزندان. در این خانواده ها بطور معمول پدر تصمیم گیرنده اول خانه بود و دیگر اعضای خانواده تسلیم و اجرا کننده این تصمیمات بودند . زوجین جوان این خانوادهها با اطلاعاتی که درباره نحوه اداره زندگی از والدین شان آموخته بودند با همین استراتژی ها زندگی جدید خود را شروع و اداره می کردند و خیلی کم پیش می آمد که در این خانوادهها ما شاهد طلاق زوجین باشیم. اما امروزه با گسترش رسانه های جمعی و فضای مجازی و اینترنت و همچنین افزایش آگاهی و خود باوری زنان و ورود آنها به عرصه های اجتماعی و شغلی دیگر نمی توان به مانند گذشته و همانند والدین شان با همان آموخته های قبلی زندگی زناشویی را شروع کرد چرا که ما در زندگی های زوجین جوان امروزی با چالشهای روبرو هستیم که در خانواده های زوجین حتی یک دهه پیش هم مشاهده نمی شود. زوجین امروزی خواسته،انتظاراتی از زندگی دارند که نمی شود با استفاده از تجارب والدین حل کرد و اصلا نمی توان خواسته های آنان از زندگی مشترک را با خواسته های والدینشان مقایسه کنیم. امروزه زوجین جوان بیشتر خواهان تغییر دادن نقشهای سنتی زن و مرد در زندگی مشترک هستند که عدم توجه به خواسته های آنان و برآورد نشدن انتظاراتشان زندگی زناشویی را متلاشی می کند . آگاهی از این انتظارات و توجه به آنها سبب می شود زوجین جوان رضایت بیشتری از زندگی زناشویی گزارش کنند و از نظر بهداشت روانی ، افرادی که در ازدواج خود موفق بوده اند ، کمتر دچار بیماریهای روانی می شوند. بنابراین ازدواج می تواند عامل مهمی برای پرهیز از خطا و سببی برای سلامت تن و روان باشد .
برطبق آمار جهانی نرخ ازدواج در طول ۱۵ سال گذشته تقریباً ثابت ماندهاست اما متاسفانه این وضعیت در مورد نرخ طلاق صادق نیست. آمار نشان میدهد که نرخ طلاق امروزه به مراتب بیش از گذشته است . در کشو ر ما آمارها نشان می دهند که از هر ۵ ازدواج یکی به طلاق منجر می شود که این می تواند زنگ خطری برای خانواده ها و مسئولین کشور باشد . تحقیقات علل مختلفی را برای افزایش طلاق ذکر می کنند که می توان به تغییر نقشهای سنتی و گذر از سنت به مدرنتیه، عوامل اقتصادی، مشکلات جنسی، عوامل شخصیتی و خانوادگی، انتظارات نامعقول از همسر، باورهای غلط در باره زندگی زناشویی و … اشاره کرد. اما متاسفانه با این وجود، اقدامات پیشگیرانه مناسبی از سوی خانوادهها و مسئولین صورت نمی گیرد و همه چاره اندیشی ها به زمانی موکول می شود که زوجین اقدام به طلاق می کنند و آنجاست که می فهمند مشکل واقعا حاد است و مداخلاتی که در این زمان انجام می دهند مثل نوشدارو است و زمانی به دست زوجین می رسد که دیگر نمی تواند دردی را درمان نماید و به قول معروف کار از کار گذشته است.
آنچه مسلم است دو زوج جوان که از آغاز با دیدی غلط و محدود در باره زندگی مشترک ، وارد زندگی زناشویی میشوند و برای خود بنایی رویایی و سراسر ایدهآل تصور میکنند، از آنجا که اطلاعاتشان از یکدیگر و از امکانات و تواناییهای هم بسیاری محدود و ناقص است و چه بسا با وهم و خیال خواستند برای خود دنیایی بسازند پس از گذشت چند ماه و یا حتی چند سال زندگی مشترک به فکر حسابرسی و ارزیابی میافتند و درمییابند آنچه تصور کردهاند باطل و بیحساب بودهاست و این سرآغاز مشکلات جدیتری میباشد در هر حال تشکیل زندگی زناشویی مرحله انتقالی دشوار و پیچیدهای است، چرا که ازدواج مستلزم از نو تعریفکردن افراد برای خود و والدینشان است. در ازدواج زن و مرد نیاز دارند خود را در قالب نقشهای جدید بپذیرند و این مهم بدون آگاهی از مسائل مختلف مربوط به زندگی زناشویی و خصوصیات متفاوت زن و مرد امکانپذیر نمیباشد.
ازدواج در ایران به دو شکل سنتی و مدرن صورت می گیرد که هر دو این ازدواجها یک مشکل اساسی دارند و آن این است که در هیچ یک از این ازدواجها زوجین نمی توانند اطلاعاتی درباره خصوصیت های رفتاری، فکری و شخصیتی ، خانوادگی، اجتماعی و فرهنگی یکدیگر به دست آورند و یا با یک سری اطلاعات محدود و گاها بی ارزش و غلط بر سر سفره عقد می نشینند و هم قسم می شوند که فقط مرگ آنها را از هم جدا کند ولی بعد از گذشت زمان اندکی این طلاق است که سرنوشت به هم پیوند خورده آنها را از هم جدا می کند.
مشاور ازدواج چه می گوید؟
برای اینکه بتوانیم زندگی زناشویی موفقی داشته باشیم بایستی درک درستی از تواناییها ، استعدادها و خصوصیات شخصیتی، میزان جاذبه فیزیکی ، همانندی فرهنگی ، همانندی در هوش و تحصیلات و … یکدیگر داشته باشیم هر اندازه این همانندی و هماهنگی بیشتر باشد سلامت ازدواج بیشتر خواهد بود زیرا جور بودن شرط اساسی در ازدواج و حتی در روابط دوستانه است که این امر بدون کمک گیری از متخصصین و روان شناسان تقریبا غیر ممکن است. در مشاوره قبل از ازدواج متخصصین با انجام مصاحبه های فردی و زوجی و همچنین با بهره گیری از تستهای دقیق و استاندارد میزان همانندی زوجین را مورد سنجش و بررسی قرار می دهند تا اگر مشکلی چون ابتلا به اختلالات روانی، مشکلات شخصیتی و تضاد فکری، فرهنگی و خانوادگی و… وجود دارد مورد بررسی و ریشه یابی قرار بگیرد و اگر قابل حل باشد با دادن اطلاعات مناسب به زوج دیگر برطرف گردد و اگر این مشکلات غیر قابل حل باشد به زوجین توصیه می شود که با یکدیگر ازدواج نکنند . مشاوره قبل از ازدواج حداقل به ۲ تا ۳ جلسه مشاوره نیازمند است و اگر زوجین مایل باشند می توانند مهارتهای زندگی زناشویی را به طور جداگانه بیاموزند کلاسهای آموزشی و جلسات مشاوره قبل از ازدواج را می توان به عنوان نوعی رویکرد مکمل و یا متناوب در نظر گرفت که خانم ها و آقایون نامزد کرده را با مهارت ها، عادات، و نگرش های یک زندگی موفق آشنا کرده و با آموزش تکنیک های غنی، راه را برای رسیدن به موفقیت هموار می سازد. زوجین همچنین با بهره گیری از این روش ها می توانند انتظار یک زندگی موفق و طولانی مدت را داشته باشند.
فرقی نمی کند چطور با نامزدتان آشنا شده اید برای اینکه بتوانید به سعادت و کامیابی برسید خود را بی نیاز از مشاوره قبل از ازدواج ندانید چرا که خیلی از زوجینی که هم اکنون در شرف طلاق می باشند یا کسانی که از هم جدا شدند اگر مشاوره قبل از ازدواج را انجام می دادند کارشان به اینجا کشیده نمی شد زیرا همانطور که گفته شد در جلسه مشاوره قبل از ازدواج زوجین به درک درستی از یکدیگر می رسند باورها و انتظارات نامعقول خود را می شناسند و همچنین ضمن آگاهی از علائم هشدار دهنده ، در صورت ابتلا نامزدشان به یک شخصیت یا اختلال روانی از آن مطلع می شوند. ما که برای شروع ازدواج و برگزاری انواع جشنهای مربوطه گاها هزینه های میلیونی می کنیم و برای اینکه مهمانان مراسم مان راضی باشند زیر بار انواع وام و بدهی ها می رویم پس چرا حاضر نیستیم برای زندگی که قرار است ما را راضی کند و به سر منزل مقصود برساند وقت کافی نمی گذاریم و خودمان را عقل کل محسوب می کنیم و بی نیاز از مشاوره می دانیم و هزینه بابت مشاوره را دور ریختن پول می دانیم؟
این مرکز در راستای تحقق اهداف خود و سربلندی و سعادت جوانان برومند کشور عزیزمان ایران آمادگی ارائه انواع خدمات مشاوره ایی قبل از ازدواج، حین ازدواج و همسریابی را دارد . شرایط لازم برای استفاده از خدمات همسریابی علاقمندان می بایست با مراجعه حضوری به مرکز اقدام به تکمیل نمودن فرمهای مربوطه نمایند لازم به ذکر است دختران علاقمند باید با یکی از والدین شان جهت پر کردن فرم حضور یابند.
البته مشاور ازدواج هیچ وقت به شما نمی گوید که این کار را بکنید یا نکنید. وظیفه مشاور آگاه کردن است. او می گوید که نتیجه چنین ازدواجی چه خواهد بود تا شما خودتان دست به انتخاب بزنید.
این روزها کارشناسان بسیاری توصیه می کنند که زوج های جوان قبل از آغاز زندگی مشترک حتماً با مشاور معتمد مشورت کنند. این توصیه از آنجا جدی شده که رسانه ها در سال های گذشته آمار نگران کننده ای را در خصوص طلاق زوجین به خصوص در 5 سال اول زندگی مشترک منتشر کرده اند. به همین دلیل است که بحث نیاز جدی به مشاوره قبل از ازدواج برای زوج های جوان مطرح می شود.
متاسفانه در کشور ما زوج ها خیلی وقت ها اطلاع کافی از مشاوره هایی که مشاوران در اختیار آنها می گذارند ندارند، یا گاهی احساس می کنند چون به حد مطلوبی از استقلال مالی و خانوادگی رسیده اند، می توانند بدون مشورت با افراد دیگر بهترین انتخاب را داشته باشند.
عده ای هم در انتخاب مشاور اشتباه می کنند و با مشورت دوستانشان برخی ملاک های کلیشه ای را برای همسرشان در نظر می گیرند و زمانی که دختر یا پسری با این شرایط را پیدا می کنند احساس می کنند به آن زوج رویایی رسیده اند و به صورت هیجانی دست به انتخاب می زنند.
این ملاک ها اگرچه ملاک های عرفی جامعه ما هستند ولی در عرف این ملاک ها نه به صورت جزئی بلکه به صورت کلی مورد توجه قرار گرفته است. در حالی که روانشناس یا مشاور ازدواج، همه این موارد را با فاکتورهای جزئی مورد ارزیابی قرار می دهد تا بتواند بررسی درست شخصیتی از زوجین ارائه دهد. یعنی در واقع مشاور تلاش می کند دیدگاه ها و اهداف زوجین را در زندگی مورد بررسی قرار بدهد و طرف مقابل را با این دیدگاه ها و اهداف آشنا کند.
شناخت روی این موضوعات در همان ابتدای تشکیل زندگی مشترک مهم است چون فقط با شناسایی این جزئیات است که زوج ها می توانند به نتیجه برسند که می توانند با هم ادامه مسیر بدهند یا نه. مثلا اگر زوجی می خواهند به یک هدف مشترک برسند مشاور این موضوع را طوری بررسی می کند که ببیند آیا این زوج سرعت حرکتشان برای رسیدن به آن هدف یکی هست یا خیر؛ اگر یکی نباشد توصیه می کند تا در مورد آن هدف بیشتر صحبت بکنند تا در آینده مشکلی برایشان پیش نیاید.
زن و مرد در مرحله اول به لحاظ رفتاری، خانوادگی، سبک زندگی و تحصیلات باید مورد بررسی قرار بگیرند، که اگر این مرحله مثبت بود در مراحل دیگر باید به لحاظ ذهنی، و تفکراتی که دارند بررسی شوند تا نکات مشترک و غیر مشترک ذهنی شان مشخص گردد بعد از این هم نوع نگاه به زندگی و سرگرمی و تفریحاتی که می خواهند داشته باشند و لحظات مشترکشان مورد ارزیابی قرار می گیرد. به نظرم همه اینها مرحله به مرحله است و باید به صورت اجمالی بررسی شوند.
استقلال مالی چقدر مهم است؟
استقلال مالی شرط اول ازدواج است. یعنی وقتی زوجی پیش مشاور می روند پیش فرض مشاور این است که این زوج با توجه به استقلال مالی شان تصمیم به ازدواج گرفته اند مگر اینکه خلاف این امر ثابت شود. فرهنگ عمومی خانواده های ما به گونه است که اگر زوج استقلال مالی نداشته باشد حتما دخالت های نادرست و گاه و بیگاه خانواده ها در زندگی مشترک یک زوج به وجود خواهد آمد که این موضوع می تواند به زندگی آنها لطمه بزند بنابراین ما توصیه می کنیم که زوج ها حتما قبل از ازدواج به استقلال مالی برسند و در طول زندگی مشترک این مستقل بودن را حفظ کنند.
با این اوصاف جای عشق و وابستگی های عاطفی کجاست؟
بعضی ها می گویند چون محبتی میانشان شکل گرفته و عاشق هم هستند، می توانند با مشکلات مالی بعد از ازدواج کنار بیایند. واقعیت این است که کسی منکر عشق نیست. اما مشاوران به افراد توصیه می کنند زمانی که به شدت درگیر یک رفتار عاطفی هستند تصمیم نگیرند. چون در این درگیری عاطفی نمی توانند نکات منفی را ببینند و سعی می کنند همه موضوعات منفی را توجیه کنند.
البته مشاور ازدواج هیچ وقت به شما نمی گوید که این کار را بکنید یا نکنید. وظیفه مشاور آگاه کردن است. او می گوید که نتیجه چنین ازدواجی چه خواهد بود تا شما خودتان دست به انتخاب بزنید. اما به هیچ وجه دو طرف را مجبور به انجام کاری نمی کند.
موضوع مهمی مثل ازدواج نگاه عاقلانه ای می خواهد. مشاوران وظیفه دارند درباره آینده ازدواج با زوج ها صحبت کنند ولی حرف را تحمیل نمی کنند. بنابراین کسانی که تصمیم به مشاوره می گیرند بهتر است که بی طرفانه به مطب مشاوره بروند و اجازه دهند تا روند مشاوره به خوبی و در مسیر خودش طی شود وگرنه دیگر نیازی به انجام مشاوره نیست.
ازدواج جداً ممنوع!
گفتیم که مشاوران هیچ وقت توصیه به عدم ازدواج نمی کنند اما این حکم، یک استثنا دارد. یعنی موارد خاص. مثلاً وقتی تست های شخصیت شناسی و … که در تمام دنیا مرسوم است را انجام می دهند و نتیجه این تست ها مناسب نیست، پیشنهاد می کنند با یک فرد مشکل دار ازدواج نکنید. کار آنها شناختن رفتارهای پنهان دو طرف است. در اکثر موارد با مشاوره می شود رفتارهای منفی را پوشش داد و یا از بین برد. اما در برخی موارد نتیجه ازدواج کاملا مشخص است.
مثلا جوانی که سوءظن دارد اصلا توصیه نمی شود ازدواج کند. مشاور با کسی در این رابطه تعارف ندارد. سوءظن با معیارهای یک ازدواج پایدار تداخل دارد. این بیماری چیزی نیست که خود طرف به آن معترف باشد. مثلا فکر می کند که دارد همسرش را در جامعه محافظت می کند در حالیکه این بیماری است و خانواده را متلاشی می کند. بنابراین اگر مشاور در بررسی های سلامت روانی و شخصیتی به چنین موارد برخورد کرد حتما درباره آینده این ازدواج شفاف سازی می کند. به همین دلیل است که توصیه می شود 6 تا 9 ماه دختر و پسر با هم در مراوده باشند و بعد از آن دوباره به مشاور مراجعه کنند.
در این جلسات باید به دنبال چه بود؟
در اینجا لیست مختصری از ۷ نوع مهارت ارتباطی که وابستگی مستقیم آن با موفقیت در ازدواج ثابت شده است را برایتان ذکر کرده ایم:
سازش
انتظارات
شخصیت و اصالت خانوادگی
نحوه ی برقرای ارتباط
نحوه تجزیه و تحلیل مشکلات و تعارض ها
صمیمیت و رابطه جنسی
اهداف بلند مدت
باید مطمئن باشید که در جلسات مشاوره کلیه این مباحث مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت. در این قسمت سوالاتی را مطرح میکنیم که میتواند به شما کمک کند تا کلاس های آموزشی مفیدی را برای کسب آمادگی پیش از ازدواج برای خود انتخاب کنید:
آیا کلاس های مورد نظر حامل پرسشنامه ارزیابی فردی هست که شما بتوانید به واسطه ی آن نقاط ضعف و قوت خود را دریابید و ببینید باید بر روی چه قسمت هایی بیشتر کار کنید؟
چند زوج دیگر مانند شما در آن کلاس ها شرکت می کنند؟ اگر کلاس ها در گروه های کوچکتری برگزار شوند، کیفیت بالاتر خواهد بود و مشاوران این امکان را پیدا می کنند که به صورت ویژه با هر یک از زوج ها کار کنند. از سوی دیگر هر چقدر تعداد شرکت کنندگان در یک کلاس کمتر باشند، کلاس می تواند خیلی جامع تر، فراگیرتر، و سیستماتیک تر برگزار شده و بیش از پیش شما را درگیر کشمکش های روزانه کند.
آیا کلاس ها به طور اخص بر روی نیازهای زوج هایی که به تازگی با هم نامزد کرده اند و تازه عروس و دامادها و نیازهایشان متمرکز شده است؟ گاهی اوقات برخی از این کلاس ها هستند که مشکلات زوج های جوان را با سایر مشکلاتی که که ممکن است زوجین در سال های بعدی ازدواج با آن روبرو شوند را با هم مخلوط می کنند و در یک کلاس به بحث و بررسی در مورد آنها می پردازند. این امر ممکن است تا حدی زوج های جوان را از مسیر اصلی اهدافشان دور کند.
آیا کلاس و یا رویکردهای مشاوره ای آنقدر انعطاف پذیر هستند تا به شما اجازه دهند که مهارت های فردی یادگیریتان کار کنند و برای همه افراد مفید واقع شود، و یا تنها قشر خاصی را تحت پوشش قرار می دهد؟ بهترین گزینه این است که ابتدا کلیه ی تکنیک های ارتباطی و شیوه های حل کشمکش ها را آموزش ببینید و بعد مهارت ها و استراتژی هایی را انتخاب کنید که با رابطه شما همخوانی و هماهنگی بیشتری داشته باشد و نیازهایتان را براورده سازند.
آیا مباحثی که در این کلاس ها به شما آموزش داده می شوند برگرفته از تحقیقات مخصوص در زمینه ازدواج و زندگی مشترک هستند؟
آیا این کلاس ها و جلسات مشاوره به شما و همسرتان کمک می کند که بر روی اهداف و استراتژی های مدیریت تمرکز کرده و مباحث مشکل آفرین زندگی تان را که تا کنون راه حلی برایشان نداشتید را حل نمایید.
پاسخ به این قبیل سوالات می تواند به شما کمک کند تا با دید بازتری، کلاس هایی را انتخاب کنید که از هر نظر برایتان مفید تر است و کاربردی تر خواهند بود.
اگر احساس کردید که در این جلسات مربیان و یا مشاوران، برخی از نکات مهم و و ضروری و حائز اهمیت را از قلم انداخته اند، زوجین باید در برنامه های تکمیلی که به این منظور برگزار می شوند نیز شرکت کنند. اکثر زوج ها ابتدا در کلاس های آموزشی پیش از ازدواج شرکت می کنند و سپس هم از نقطه نظر مذهبی و هم غیر مذهبی و به تحلیل و بررسی ارتباط خود می پردازند.
منبع :
http://aroosi.akairan.com
http://boyeseb.ir
http://www.parto-omid.com